Prehrambena Industrija - Srbija

Sertifikat garantuje kvalitet proizvoda

Proizvođače organske hrane inspektor, odnosno, kontrolor obilazi najmanje jednom godišnje i to najčešće nenajavljen. Pod njegovom „lupom“ je sve - proces proizvodnje, prateća dokumentacija a ponekad uzorci proizvoda odlaze i na dodatnu kontrolu.

Svaki učesnik u procesu proizvodnje i prerade organskih proizvoda mora da bude kontrolisan, bilo da je proizvođač, prerađivač, trgovac, prodavnica na veliko ili malo, izvoznik, uvoznik i mora da ima sertifikat kojim se potvrđuje da je njegova delatnost bila pod kontrolom ovlašćene kontrolne organizacije, kaže za Danas Ivana Simić, generalna sekretarka Nacionalne asocijacije za organsku proizvodnju Serbia organika.

Ako kontrola ukaže na manje nepravilnosti, kontrolna organizacija proizvođaču može da propiše korektivne mere kojima će proizvodnju uskladiti sa odredbama zakona. Ukoliko se, međutim, utvrde teže nepravilnosti koje ne mogu da budu ispravljene, ovlašćena kontrolna organizacija proizvođaču određuje meru suspenzije i o tome obaveštava resorno ministarstvo. Kao krajnja mera nepoštovanja standarda zbog korišćenja nedozvoljenih sredstava u organskoj proizvodnji, propisuju se sankcije kao obavezujuća mera sa momentalnim izvršenjem - vraćanje na početni status - iz organske proizvodnje u konvencionalnu i period konverzije. Zakon, po rečima naše sagovornice, propisuje i velike novčane kazne za proizvođače, prerađivače i distributere organskih proizvoda ukoliko ne poštuju propisane standarde proizvodnje.

Sertifikat je, dakle, dokument koji potvrđuje da je proizvod dobijen primenom metoda organske proizvodnje, a sertifikovani organski proizvodi se prilikom stavljanja u promet označavaju nacionalnim znakom. Neki proizvodi, međutim, umesto ovog znaka nose oznaku da su iz perioda konverzije. Reč je o proizvodima onih proizvođača koji tek kreću u organsku proizvodnju, zaključili su ugovor sa ovlašćenom kontrolnom organizacijom o kontroli i sertifikaciji u organskoj proizvodnji i za njih je time počeo period konverzije. Reč je o periodu koji je neophodan da sa konvencionalnog načina proizvodnje pređu na organsku.

Kada je reč o jednogodišnjim biljnim vrstama, objašnjava Ivana Simić, period konverzije traje najmanje dve godine pre setve, dok se kod višegodišnjih vrsta on „proteže“ bar tri godine pre prve berbe organskih proizvoda. Za pašnjake i višegodišnje krmno bilje period konverzije traje najmanje dve godine pre njihovog korišćenja za ishranu životinja.

Samo u izuzetnim slučajevima i uz dozvolu nadležnog ministarstva, period konverzije može da bude kraći. To je, navodi naša sagovornica, dozvoljeno kada proizvodne parcele pripadaju područjima koja su pod merama programa iz oblasti zaštite životne sredine i ako se primenom tih mera garantuje da se na njima nisu koristila sredstva nedozvoljena u organskoj proizvodnji. Ovo se prevashodno odnosi na takozvanu sakupljačku delatnost šumskih plodova i lekovitog bilja. Period konverzije može da bude kraći i kada su proizvodne parcele bile deo prirodne ili poljoprivredne oblasti za koju postoje jasni dokazi, odnosno potvrde, da u periodu od najmanje tri prethodne godine nisu tretirane proizvodima za koje u organskoj proizvodnji nema mesta.

Od dana zaključenja ugovora proizvođač je obavezan da se pridržava pravila koje je doneo Zakon o organskoj proizvodnji i prateći propisi, mora da vodi evidenciju o proizvodnji u skladu sa uputstvom kontrolne organizacije kao i da omogući redovne kontrole. Po isteku perioda konverzije, ovlašćena kontrolna organizacija izdaje pismeno uverenje, odnosno, sertifikat kojim potvrđuje da je proizvod dobijen u skladu sa propisima kojima se uređuje organska proizvodnja. Ovaj sertifikat važi godinu dana.

Svi podaci na jednom mestu

Sertifikat sadrži sve neophodne podatke. Uz broj sertifikata u njemu su navedeni naziv, sedište i broj koda ovlašćene organizacije, naziv, adresa ili sedište proizvođača i delatnost koju obavlja, zatim vrsta organskog proizvoda i njegova procenjena količina za godinu dana, period važenja sertifikata, datum kontrole, datum i mesto izdavanja, a tu su i pečat ovlašćene organizacije i potpis ovlašćenog lica u njoj.